Derin çürükler, travma gibi sebeplerle hasar görmüş veya enfekte olmuş dişlerin sinirlerinin alınması, diş köklerinin dezenfekte edilip tekrar doku dostu materyaller ile doldurulması işlemine kanal tedavisi denir. Kanal tedavisi yapılmayan hasar görmüş, enfekte olmuş diş köklerinde oluşan enfeksiyon zamanla ilerleyerek dişin kaybına ve çene kemiğinin zarar görmesine sebep olabilir.

Kanal tedavisi hangi durumlarda uygulanır? 

Derin çürükler kanal tedavisini gerektiren başlıca sebeplerden olsa da;

• Eski dolguların veya porselen kaplamaların altında tekrarlayan çürükler
• Darbe, düşme gibi akut bir travma sebebiyle oluşan kuron/kök kırıkları
• Yapılan dolgu veya kaplamalar sonrasında geçmeyen ağrı ve hassasiyetler
• Diş sıkma, diş gıcırdatma veya çiğneme düzlemi bozuklukları gibi kronik travmalar sebebiyle dişin hasar görmesi
• Kist operasyonları 
• Dişeti hastalıkları veya dişeti operasyonları sonrasında oluşan aşırı hassasiyetler 
• 20 yaş dişlerinin çekimi esnasında komşu dişlerin hasar görme ihtimalinin olması

kanal tedavisi sebeplerinden sayılabilir. Ayrıca çapraşık dişlerin kaplanması esnasında da dişlere kanal tedavisi gerekebilir.

Kanal tedavisi gereken dişlerde şikayetler neler olabilir?

• Çoğunlukla geceleri artan ve ağrı kesicilerin etki etmediği zonklayıcı tarzda ağrılar
• Sıcak, soğuk veya diş dişe temas ile başlayan ve uzun süren ağrılar
• Diş kökleri hizasında dişetinde oluşan şişlikler (bazen bu şişliklere ilgili lenf bezlerinin şişliği de eşlik edebilir)
• Dişetinde oluşan sivilce tarzında fistüller ve apseler
• Herhangi bir uyaran olmadan dişte başlayan ağrılar
• Dişlerde koyu renk değişimleri (kırmızı-mavi-mor gibi)

Canlılığını yitirmiş dişlerde bazen bu şikayetlerin hiçbiri görülmeyebilir. Ancak bu durum kanal tedavisi gerekmediği anlamına gelmez.

Kanal tedavisi nasıl yapılır?

Lokal anestezi ile uyuşturulan dişlerde öncelikle pulpa dediğimiz kan-sinir paketi çıkartılır. Ardından kök kanalları temizlenip şekillendirilir. Bu işlemden sonra kök kanalları dezenfektan bir sıvı ile yıkanıp kurutulduktan sonra doku dostu materyaller ile sızdırmaz bir şekilde doldurulur. Kök kanal dolguları tamamlandıktan sonra, kompozit dolgular ile dişler yeniden şekillendirilerek dişteki madde kaybı giderilir.

Kanal tedavisi ağrılı bir işlem midir?

Kanal tedavisi yapılırken dişler uyuşturulduğu için işlem esnasında herhangi bir ağrı duyulmaz. İşlem sonrasında ise dişteki enfeksiyona bağlı olarak bir süre çiğnemede hassasiyet, hafif ağrılar görülebilir ancak bu ağrılar ağrı kesici ile kesilmeyen ağrılar olmayacaktır.

Kanal tedavisi görmüş bir diş sonradan ağrıyabilir mi?

Kanal tedavisi ile dişlerin sinirleri alınmaktadır. Başarılı bir tedavi sonrası dişte herhangi bir sinir iletimi olmadığı için diş dış etkenlerden etkilenmez ve ağrı duyulmaz. Ancak tedavinin başarısız olduğu durumlarda dişlerde tekrar ağrı, şişlik gibi problemler görülebilir.

Kanal tedavisi ne gibi durumlarda başarısız olur? 

Kanal tedavileri çoğunlukla başarılı olsa da;

• kök kanallarının yeterince iyi temizlenememesi,
• kök içerisinde normalden farklı yan kanallar bulunması ve bunların tespit edilememesi nedeniyle temizlenememesi
• kök yüzeyinde tespit edilemeyen çatlaklar olması
• kök kanallarının sızdırmaz bir şekilde doldurulamaması
• inatçı enfeksiyonlar

sebepleriyle başarısızlık ihtimali mevcuttur.

Kanal tedavisi ne kadar sürede yapılır?

Vital dediğimiz canlı ve henüz enfeksiyon görülmeyen dişlerde kanal tedavisi tek seansta tamamlanabilir. Devital dediğimiz canlılığını yitirmiş, enfekte olmuş dişlerde ise enfeksiyonun iyileşmesine bağlı olarak birkaç seans gerekebilir. Bu seanslar arasında diş köklerine enfeksiyonu iyileştirmeye yönelik ilaçlar uygulanır.

Kanal tedavisi için antibiyotik kullanmak gerekir mi?

Akut yani alevlenmiş enfeksiyonlar görülmediği sürece genel bir sağlık problemi olmayan hastalarda antibiyotik kullanımı gerekmez. Kalp, şeker gibi sistemik hastalıkları olanlarda veya bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanan hastalarda önlem olarak kanal tedavisi öncesi antibiyotik kullanımı gerekebilir.

İnatçı enfeksiyonların görüldüğü durumlarda hekiminizin tedavinizi antibiyotiklerle desteklemesi de mümkündür.

Kanal tedavisi yapılmış bir dişi ne kadar süre kullanabiliriz?

Kanal tedavisi işlemi başarılı uygulanmış bir dişi ağız ve diş sağlığı kurallarına uyduğumuz sürece ömür boyu kullanabiliriz. Dişteki madde kaybı az ise diş kanal tedavisi sonrası kompozit dolgular ile yeniden şekillendirilir. Bu madde kaybının fazla olduğu durumlarda ise diş kökünün fiber postlar ile desteklenerek porselen veya zirkon kronlar ile kaplama yapılması gerekebilir.

Kanal tedavisi dişin rengini değiştirir mi?

Önceleri kanal dolgu materyallerinin içeriği dolayısıyla tedavi sonrası renk değişimleri gözlenebiliyordu. Ancak yeni sistemler ve ilaçlar sayesinde bu renk değişimleri engellenebiliyor.